Rozpoczęcie nauki w szkole to ważny etap w życiu dziecka, ale również stresujący czas dla rodziców. Poradnia psychologiczno-pedagogiczna to placówka oświatowa, która oferuje bezpłatne wsparcie dla nauczycieli, wychowawców oraz rodziców i ich dzieci. Najczęściej kojarzona jest z instytucją, która decyduje o tym, czy dziecko nadaje się do podjęcia nauki szkolnej, a także ze wsparciem dzieci problemowych. To tylko część prawdy: tego typu placówka to również kopalnia cennej dla rodzica wiedzy w zakresie wspierania rozwoju intelektualnego swojej pociechy. Warto wiedzieć, że można zgłosić się do niej nie tylko wtedy, gdy problem już występuje, ale także wtedy, kiedy chcemy zadbać o odpowiednią profilaktykę. Wsparcie doświadczonych psychologów, pedagogów oraz terapeutów jest bardzo cenne: znają oni specyfikę dziecięcego rozwoju i służą swoją ekspercką wiedzą.

Czujność i obserwacja

Świadomy rodzic to taki, który uważnie obserwuje swoje dziecko i słucha sygnałów pochodzących z otoczenia. Wyciąganie wniosków z prowadzonych obserwacji jest pierwszym i podstawowym sposobem na szybką reakcję. Jeśli obserwujesz swoje dziecko, wiesz, że poświęca na naukę odpowiednią ilość czasu, a mimo to nie osiąga ono zadowalających wyników w nauce, prawdopodobnie boryka się z jakimś problemem, który niekoniecznie musi być dla Ciebie czytelny. To samo może dotyczyć zachowania dziecka – nie jesteś w stanie być świadkiem wszystkich wydarzeń, dlatego musisz zaufać sygnałom z zewnątrz i potraktować je przynajmniej jako wiedzę, którą warto zweryfikować. Jeśli nauczyciel stale skarży się na zachowanie pociechy, a w domu nie przejawia ona zachowań, o których wspomina nauczyciel, warto poszukać przyczyny takiego stanu rzeczy. Być może Twoje dziecko wykazuje problemy adaptacyjne lub nie potrafi porozumieć się z rówieśnikami? W diagnozie problemu na pewno pomoże wizyta w poradni. Czasami zdarza się też, że pomysł na wizytę nie wypływa od rodzica, a z zalecenia nauczyciela lub szkolnego pedagoga: część szkół wprowadziła system badań przesiewowych, mających na celu szybką diagnozę podstawowych zaburzeń rozwojowych u dzieci, związanych np. ze słuchem, wzrokiem, zapamiętywaniem czy koncentracją. W takiej sytuacji rodzice przeżywają zbędny stres: jednak nie warto się przed taką wizytą wzbraniać – może ona tylko pomóc. Warto pamiętać również o tym, że nikt nie może zmusić was do wizyty w poradni: spotkanie ze specjalistami jest zawsze dobrowolne.

​

Pierwsza pomoc: jak (s)korzystać?

Do poradni może się zgłosić każdy rodzic z dzieckiem. Nie potrzeba do tego specjalnego skierowania – ani od pedagoga szkolnego, ani – tym bardziej – od lekarza rodzinnego. Poradnie zazwyczaj podlegają rejonizacji: zajmują się wsparciem dzieci i młodzieży z placówek edukacyjnych w danym rejonie. Aby dowiedzieć się, do jakiej poradni możemy się zgłosić, wystarczy zapytać o to nauczyciela czy szkolnego pedagoga, który na pewno dysponuje taką wiedzą lub samodzielnie sprawdzić tę informację w sieci. Większość tego typu placówek posiada już swoje strony internetowe, więc znalezienie odpowiedniej nie jest trudne.

Do wizyty w poradni warto przygotować zarówno siebie, jak i dziecko. Warto pamiętać o tym, że wizyta jest przede wszystkim długotrwała i zwykle nie wystarczy jedna – terminy następnych wizyt ustalane są indywidualnie, w zależności od potrzeb. To pewien proces, który zaczyna się od wstępnej diagnozy. Spotkania zwykle odbywają się w obecności dziecka, rodziców, pedagoga i psychologa. Pierwsza wizyta jest typowo informacyjna – to wywiad z rodzicami, dlatego często nie jest konieczna obecność dziecka na tym etapie: specjalista przeprowadza szczegółowy wywiad, aby dowiedzieć się jak najwięcej o dziecku. Stawiane pytania dotyczą rozwoju dziecka, jego sfery emocjonalnej i społecznej. Niektóre poradnie zalecają, aby na pierwsze spotkanie przynieść dzieła dziecka – jego swobodne notatki czy rysunki. To cenny materiał badawczy dla ekspertów. Jeśli się taką posiada, warto przynieść również opinię pedagoga szkolnego o dziecku.

Kolejnym etapem jest badanie z udziałem dziecka: zazwyczaj jest ono po prostu zabawą, np. rozwiązywaniem zagadek, łamigłówek, rysowaniem, pisaniem i czytaniem. Te czynności i sposób, w jaki dziecko je wykonuje, dostarczają specjalistom wiedzy na temat jego rozwoju. Również za ich sprawą dziecko zapamiętuje wizytę w poradni jako czas spędzony w przyjemny sposób. Badania z dzieckiem odbywają się bez obecności rodzica: dzięki temu specjalista ma szansę nawiązać z dzieckiem indywidualny kontakt; dziecko zachowuje się w takiej sytuacji bardziej swobodnie, nie jest pod obserwacją rodzica i pokazuje siebie takim, jakim jest, a nie takim, jakim chce je widzieć rodzic. 

W rozpoznawaniu i rozumieniu szczególnych potrzeb edukacyjnych dziecka bardzo pomaga wizyta w poradni psychologiczno-pedagogicznej. To miejsce, w którym doświadczeni specjaliści służą swoją wiedzą: wszystko po to, aby umiejętnie wspierać Ciebie i Twoje dziecko – głównie, choć nie tylko, na etapie jego nauki szkolnej.