Sezonowość w doborze produktów spożywczych, głównie takich jak owoce i warzywa, to jedna z zasad odżywiania zgodnego z porą roku. Dostępność poszczególnych produktów wpływa również na sposób ich przygotowania. Latem przy dużej dostępności do świeżych produktów częściej spożywamy je na surowo w postaci np. sałatek, zimą, przy ograniczonej dostępności do produktów świeżych korzystamy z takich, które wymagają pieczenia, duszenia czy smażenia. Razem z porami roku zmienia się nie tylko dostęp do świeżych produktów, ale również temperatura otoczenia: pod jej wpływem zmieniają się potrzeby żywieniowe naszego organizmu. W czasie upałów, gdy podnosi się temperatura organizmu, chętniej sięgamy po lekkie posiłki, natomiast zimą, kiedy organizm jest wychłodzony, wybieramy takie produkty które rozgrzewają, np. zupy.
Współcześnie mamy do czynienia z tak zwaną migracją żywności, stąd przez cały rok kupujemy wszystkie produkty, nawet te egzotyczne. Co chwilę na półkach sklepowych pojawiają się nowe produkty, nieraz o dosyć tajemniczych nazwach jak: karambola, miechunka, persefona. Zachwycają swoim wyglądem i bogactwem składników odżywczych. Czy na pewno poosiadają taką moc właściwości zdrowotnych? Należy sobie uzmysłowić, że owoce i warzywa sprowadzone zza granicy są często poddawane różnym procesom, mającym na celu wydłużenie ich trwałości, co w efekcie powoduje duże straty witamin i składników mineralnych. W końcu muszą przetrwać bardzo długi transport, aby zapobiec ich szybszemu dojrzewaniu i zepsuciu stosuje się różne substancje chemiczne. W efekcie na nasz stół trafiają ładnie wyglądające, ale niekoniecznie wartościowe produkty.
Najlepszy czas na wprowadzanie świeżych i sezonowych produktów do codziennego menu w naszej strefie klimatycznej trwa od połowy wiosny do późnej jesieni. To okres charakteryzujący się dużą różnorodnością produktów. Wiosną najlepiej smakują zielone warzywa takie jak szparagi, sałata, szczypiorek czy kapusta, a także marchew i kalafior. To z nich warto przygotowywać sałatki czy dodawać je do kanapek lub twarożków. Niektóre nowalijki możemy wyhodować sami. Cebula i pietruszka zasadzone w doniczce lub rzeżucha wysypana na wilgotną ligninę zazielenią się w krótkim czasie oraz przyjemnie ozdobią oraz wzbogacą nasze posiłki w cenne witaminy (C, E, A, B, PP) , związki mineralne czy przeciwutleniacze.
Czy wiesz, że…
Jedna z pierwszych nowalijek, czosnek niedźwiedzi, dziko rosnący znajduje się pod ochroną, ale można go uprawiać we własnym ogródku. W medycynie ludowej był znany i stosowany od lat, ze względu na właściwości zbliżone do czosnku zwyczajnego. Jednak przewyższa go pod względem zawartości pewnych substancji, przede wszystkim związków siarki, które pozytywnie wpływają na układ sercowo-naczyniowy, pokarmowy, a także pomagają zwalczać wirusy, bakterie czy drożdżaka Candida albicans, odpowiedzialnego za grzybicę. Najczęściej wykorzystywaną częścią rośliny są delikatne zielone liście, które można spożywać: wiosną świeże lub jesienią i zimą wykorzystać suszone.
Lato to wyjątkowo bogaty pod względem świeżych warzyw i owoców okres w roku. Warto z niego korzystać, wzbogacając codzienne posiłki choćby w cukinię, kukurydzę, zieloną fasolę, pomidory czy brukselkę, a na deser czy przekąskę owoce (maliny, jagody, morele, porzeczki). Oczywiście w zimie nie ma takiej różnorodności i dostępności do sezonowych produktów, ale w tym czasie możemy wykorzystać mrożonki lub inne przetwory przygotowane w okresie wiosenno-letnim, w czasie dużej dostępności do szerokiej gamy produktów sezonowych.
Pamiętaj, że przez cały rok możesz w doniczkach na parapecie uprawiać świeże przyprawy, które dodają aromatu oraz są bogate w cenne składniki mineralne.
Zachwycamy się często egzotycznymi produktami, zapominając, że nasze rodzime charakteryzują się dużą wartością odżywczą. Poza witaminami i składnikami mineralnymi zawierają szereg substancji aktywnych o właściwościach przeciwnowotworowych, przeciwmiażdżycowych i detoksykacyjnych. Odżywianie zgodne z porą roku to przede wszystkim dostrojenie naszego organizmu do czynników zewnętrznych. Wprowadzanie sezonowych produktów do codziennej diety zapewni bogactwo wartości i składników odżywczych stanowiąc podstawę zdrowego jadłospisu.
Każdego dnia zastanawiasz się nad tym, jak zapanować rodzinne posiłki, żeby były smaczne i zdrowe. Dokonując wyboru określonych produktów, nie zawsze wiadomo, czym się kierować: ceną, wyglądem, krajem pochodzenia. Najbogatsze w składniki odżywcze są te produkty, które rosną i dojrzewają w naturalnych warunkach.