Jaką rolę odgrywają posiłki spożywane w szkole?

Mały organizm ma – wbrew pozorom – wielkie potrzeby. Szczególnie gdy mowa o właściwym jego rozwoju, nierozłącznie powiązanym z odpowiednią dietą. Dietetycy nieustannie powtarzają, że regularnie spożywane posiłki przez najmłodszych zaspokajają ich zapotrzebowanie na dzienną dawkę energii i niezbędnych składników odżywczych. Podobnie jest z tymi konsumowanymi w szkole, które odpowiednio skomponowane wpływają na lepszą koncentrację, zapamiętywanie, zdolność uczenia się, wyniki w nauce, rozwój intelektualny, ogólną sprawność i siłę fizyczną ucznia, kształtując ponadto prawidłowe nawyki żywieniowe. Niestety, wraz z wiekiem i kolejnymi latami nauki w szkole sposób żywienia dzieci i młodzieży drastycznie się zmienia – i to na gorsze. To efekt nieracjonalnego rozkładu zajęć w szkole, krótkich przerw między lekcjami oraz stopniowego usamodzielniania się dzieci w sferze wyboru produktów przy niskim poziomie wiedzy o potrzebach żywieniowych własnego organizmu.

Śniadaniowe grzechy

Pierwszym, „najbardziej podstawowym” błędem jest niejedzenie przez uczniów śniadania przed wyjściem z domu. I to mimo że jest to najważniejszy posiłek w ciągu dnia. Niestety, szkoły nie zawsze zapewniają zjedzenie tego wartościowego posiłku, nie zawsze też rodzice wykupują dla nich karnet na stołówce. Znaczna grupa dzieci i młodzieży nie je śniadania w tej placówce, zastępując je często niekorzystnymi dla zdrowia produktami zakupionymi w sklepikach szkolnych – pełnymi cukrów prostych i tłuszczów trans. Gdyby zajrzeć do tornistrów uczniów, to w większości znaleźć można wyroby czekoladowe, chipsy, gazowane czy wysokosłodzone napoje, co prawda „świetnie” tłumiące, ale na krótko, uczucie głodu i niedostarczające małemu organizmowi tak ważnych w okresie wzrostu składników odżywczych. Z kolei uczniowie spożywający posiłki w szkole oraz pożywne pierwsze śniadanie w domu częściej jedzą owoce, pełnoziarniste produkty zbożowe, warzywa, piją więcej mleka i napojów mlecznych, za to mniej wysokosłodzonych napojów gazowanych.

Ile posiłków przygotować dziecku do szkoły?

Uczniowie przebywający w szkole krócej niż sześć godzin powinni zjeść w tym czasie przynajmniej jeden posiłek – II śniadanie. Natomiast ci, którzy uczą się właśnie te sześć godzin lub dłużej, powinni spożyć w szkole dwa posiłki – II śniadanie i lunch lub obiad. Ponadto posiłki te powinny spełniać kryteria wszelkich norm żywieniowych opracowanych dla danej grupy konsumenckiej, co znacząco podnosi jakość całodziennej diety. A najlepiej, by posiłki spożywane w szkole mogły być przygotowane i przyniesione z domu rodzinnego lub zakupione na terenie szkoły, np. jako obiad w szkolnej stołówce.

Przykłady szkolnych posiłków

Atrakcyjny posiłek – zarówno pod względem wizualnym, jak i wykorzystanych w nim składników – to gwarancja, że dziecko przyniesie do domu pustą śniadaniówkę. Posiłki spożywane przez nie w szkole powinny być więc urozmaicone, barwne i wygodne do spożycia. A jeśli dodatkowo umieścimy lunch w specjalnym lekkim pojemniku z przegródkami, który umożliwia poręczne ich zapakowanie i spożycie (dzięki dołączonej do niego jednorazowej łyżeczce, widelczykowi i serwetce), to maluch z pewnością będzie sam prosił o taki posiłek, nie zaś o drobne na wydanie ich w sklepiku szkolnym. Wygoda jedzenia i jego smak to idealne połączenie w przypadku tak wymagającego konsumenta, jak własne dziecko.

• Dobrym i sprawdzonym rozwiązaniem jest z pewnością kanapka z pieczywa ciemnego pełnoziarnistego z niewielką ilością masła, z dodatkiem produktu białkowego, np.: chudej wędliny, żółtego sera, lub z pastą: rybną, jajeczną lub twarogową.
• Dobrą alternatywą dla tradycyjnych kanapek są sałatki przygotowane na bazie zarówno warzyw, jak i owoców z dodatkiem produktu białkowego, np.: jajka, sera, wędliny i dobrych tłuszczów oliwa z oliwek, orzechy czy pestki dyni, słonecznika lub sezamu.
• Bardzo ważnym elementem takiego posiłku są oczywiście warzywa (pomidory, ogórki, rzodkiewki, papryka, sałata) oraz owoce (jabłko, mandarynka, śliwka, banan).
• Nie należy też zapominać o napojach spożytych do posiłku, takich jak woda, soki warzywne i owocowe oraz napoje mleczne przygotowane na bazie maślanki, kefiru, jogurtu lub mleka. Bardzo dobrze sprawdzają się koktajle przygotowane samodzielnie w domu, których bazą może być napój mleczny, mleko roślinne lub woda, a także różne dodatki, nie tylko owocowe – takie jak kakao (ale tylko to „prawdziwe”), sezam, płatki owsiane czy odrobina awokado. Nie bójmy się eksperymentować smakami, łącząc owoce z warzywami liściastymi typu szpinak czy jarmuż. W ten sposób łatwo wprowadzimy do menu dziecka (nawet tego najbardziej wybrednego kulinarnie) nowe smaki.

Nieważne, na jakim etapie rozwoju znajduje się nasze dziecko. Zawsze pamiętajmy o kształtowaniu u niego już od najmłodszych lat prawidłowych wzorów żywieniowych. Te utrwalone w domu rodzinnym i powielane w szkole zapadną już na stałe w świadomości młodego, a później dorosłego człowieka. Dlatego wszystkie posiłki, a szczególnie te wkładane do szkolnej śniadaniówki, przygotowujmy samodzielnie i dbajmy, by spożywał je regularnie, o stałej porze dnia i w równych odstępach czasu. I co najważniejsze: nigdy nie pomijajmy w całodziennym menu malucha I śniadania. Bo to, jak dziecko zacznie dzień, będzie rzutowało na jego całodobową aktywność: fizyczną i psychiczną.

Jak co roku wrzesień to dla rzeszy dzieci czas rozpoczęcia szkolnej nauki. Rodzice pieczołowicie przygotowują na ten moment swoją pociechę, kupując jej wygodny tornister czy przybory z wizerunkami ulubionych bohaterów. Oczywiście, te elementy są ważne, ale w całym tym rozgardiaszu trzeba jeszcze pamiętać o najbardziej istotnym: o posiłkach, jakie nasz maluch będzie spożywał w szkole.