Mleko i jego przetwor – jakie bogactwa w sobie kryją?
Mleko stanowi naturalne źródło składników mineralnych. O unikatowych właściwościach mleka i jego przetworów decyduje duża zawartość dobrze przyswajalnego wapnia, składnika budulcowego kości. To nie wszystko – kiedy Twoje dziecko wypije jedną szklankę mleka, dostarczy organizmowi nie tylko wapń, ale również fosfor, potas, magnez, cynk i żelazo.
Zawartość wapnia
Mleko i napoje mleczne fermentowane: 118-120 mg/100 g produktu
Ser twarogowy: 54-98 mg/100 g produktu
Ser podpuszczkowy: 386 mg/100 g produktu
Mleko i napoje mleczne fermentowane mają nie tylko wysoką zawartość wapnia, ale charakteryzują się również jego prawidłowym stosunkiem do fosforu, co jest bardzo ważne dla budowy tkanki kostnej. Dodatkowo wapń pozyskiwany z mleka jest najlepiej wykorzystywany przez organizm.
Mleko – cenne źródło łatwo przyswajalnego wapnia
Przyswajalność wapnia różni się w zależności od rodzaju produktu, z którego pochodzi. Na lepszą absorbcję wapnia ma wpływ laktoza – cukier obecny w mleku. Jest on stosunkowo wolno wchłaniany, w związku z czym wpływa na wydłużenie transportu wapnia w jelicie. W efekcie może nawet dwukrotnie zwiększyć jego wchłanianie.
Tłuszcz mleczny – czy należy się go bać?
Dzięki niskiej zawartości tłuszczu, mleko, mleczne napoje i sery twarogowe cechują się dużą wartością odżywczą przy stosunkowo niskiej wartości energetycznej, w porównaniu z innymi produktami spożywczymi. Obecny w mleku tłuszcz jest łatwostrawny i – ze względu na zawarte w nim specyficzne kwasy tłuszczowe – odznacza się korzystnymi dla zdrowia właściwościami.
Witaminy A, D, E i K są rozpuszczalne w tłuszczach, dlatego tłuszcz zawarty w mleku pełni jeszcze jedną rolę: zwiększa ich wchłanialność. To ważne, bo wymienione witaminy odpowiadają za regulację wielu bardzo ważnych procesów w organizmie. Przykładowo, zawarta w mleku witamina D bierze udział w metabolizmie wapnia, pobudzając jego wchłanianie i jednocześnie hamując nadmierne wydalanie tego pierwiastka z ustroju. Dzięki temu Twoje dziecko będzie miało zdrowe i mocne kości oraz zęby.
Pamiętaj!
Budowa tkanki kostnej i osiągnięcie jej maksymalnej masy to procesy długotrwałe – trwają nawet 20 lat od momentu urodzenia. Zwiększenie spożycia mleka lub napojów mlecznych o jedną szklankę (każdego dnia) przyczynia się do wzrostu zawartości składników mineralnych w tkance kostnej Twojego dziecka.
Druga strona medalu
U niektórych osób spożycie mleka może być przyczyną wystąpienia nieprzyjemnych dolegliwości, np. biegunek lub wzdęć. Do takich sytuacji dochodzi, gdy organizm człowieka produkuje zbyt mało laktazy – enzymu, którego rolą jest rozkład cukru mlecznego, czyli laktozy. Funkcję tę przejmuje wówczas mikroflora jelitowa, wywołując niepożądane reakcje organizmu. Należy zauważyć, że wraz z wiekiem produkcja laktazy przez organizm stopniowo zmniejsza się, ale proces ten przebiega szybciej u osób, które unikały spożywania mleka. U osób, które chętnie piły mleko, laktaza może być produkowana w dostatecznie dużych ilościach przez całe życie.
Co zamiast mleka?
Ilość wapnia z 1 szklanki mleka, jogurtu, kefiru czy maślanki to inaczej:
Warto pamiętać, że każdy organizm jest inny, a w związku z tym – reakcja każdego z nas na produkty spożywcze różni się. Planując odżywianie, warto brać pod uwagę indywidualne właściwości organizmu. W związku z tym, w przypadku wystąpienia nietolerancji laktozy, mleko można zastąpić fermentowanymi produktami mlecznymi, tj. jogurt, kefir czy maślanka. W tych produktach laktoza została zużyta przez bakterie w procesie fermentacji.
Dobre rady
Pomimo pojawiających się sprzecznych opinii co do wartości zdrowotnej mleka i jego przetworów, żaden inny produkt spożywczy nie zawiera tak dużo dobrze przyswajalnego wapnia. Mleko i jego przetwory to produkty spożywcze, które powinny na stałe zagościć w codziennym jadłospisie Twojego dziecka. Oczywiście, w uzasadnionych sytuacjach (np. alergia na białko mleka), niedobory wapnia można uzupełnić poprzez żywność wzbogaconą w ten składnik. Przy wyborze produktów spożywczych kieruj się zasadą: im mniej przetworzone – tym zdrowsze. Dlatego sięgaj po naturalne mleko, jogurty czy kefiry. Wzbogacając je o zdrowe dodatki, tj. owoce, orzechy czy kakao, możesz w prosty sposób przygotować smaczne i zdrowe posiłki (np. koktajle, budynie, desery), unikając tym samym niepotrzebnych i szkodliwych dodatków, tj. substancje słodzące, barwiące czy nadmiar cukru, zawartych w gotowych, przetworzonych produktach.
Mleko to produkt spożywczy, który stanowi źródło łatwo przyswajalnych składników mineralnych, tłuszczowych i białkowych oraz witamin. Składniki te wykazują się korzystnym wpływem na zdrowie człowieka. W wielu kulturach mleko było traktowane jako pokarm bogów, a Słowianie składali je w ofierze opiekuńczym duchom. Regularne spożywanie mleka i jego przetworów jest jednym z elementów racjonalnego odżywiania. Odgrywa ono ważną rolę w zachowaniu pełnego zdrowia oraz utrzymaniu dobrej kondycji Twojego dziecka.