Jedzenie zdrowia warte

Odżywianie jest jedną z podstawowych biologicznych potrzeb ludzkiego organizmu, którą każdy powinien zaspokajać. Jednak samo jedzenie to za mało. Jego najistotniejszym elementem jest bowiem jakość i odpowiedni dobór produktów spożywczych, tak by pokryły zapotrzebowanie organizmu na energię i wszystkie składniki odżywcze. W przypadku dzieci sposób odżywiania jest szczególnie ważny, ponieważ przekłada się on na ich prawidłowy rozwój, zdrowie i tym samym aktywność – cechy tak istotne w okresie wzrostu młodego organizmu.

Niezbędne składniki odżywcze – czyli co?

Niezbędne składniki odżywcze – czyli co?

Niezbędne składniki odżywcze to związki chemiczne, które nie są syntetyzowane w organizmie człowieka bądź wytwarzane są przez niego w ilościach niewystarczających. Zalicza się do nich: niezbędne aminokwasy egzogenne, nienasycone kwasy tłuszczowe, wszystkie witaminy i składniki mineralne oraz inne substancje aktywne biologicznie, których źródłem jest pożywienie. 

Czym jest żywienie racjonalne?

Racjonalny sposób żywienia jest jednym z podstawowych warunków prawidłowego rozwoju psychofizycznego i emocjonalnego, funkcjonowania w środowisku oraz osiągnięcia należnej odporności na czynniki chorobotwórcze. Jego podstawą jest prawidłowo zbilansowana dzienna racja pokarmowa, która powinna dostarczać organizmowi około 60 niezbędnych składników odżywczych (w tym węglowodanów, białek, tłuszczów, witamin i składników mineralnych). Po ich strawieniu i wchłonięciu to właśnie je organizm wykorzystuje jako źródło energii, materiał budulcowy lub czynnik regulujący procesy życiowe. Ich niedobór objawia się jednym, ale za to bardzo ważnym i niepokojącym objawem: wyższą zapadalnością na różne choroby.

 

Niestety, nie ma na rynku jednego superproduktu, który w składzie zawierałby wszystkie składniki odżywcze niezbędne do prawidłowego funkcjonowania ludzkiego organizmu. Dlatego jedną z podstawowych zasad racjonalnego żywienia, zapobiegającą powstawaniu takich niedoborów, jest urozmaicanie diety w produkty z różnych grup: zbożowe, warzywa i owoce, mleko i jego przetwory oraz produkty będące źródłem pełnowartościowego białka.

 

Czym się kierować, komponując zdrowy jadłospis?

Wielu rodziców zastanawia się, czy codzienna dieta ich dzieci pokrywa zapotrzebowanie na wszystkie 60 niezbędnych składników odżywczych zapewniających prawidłowe funkcjonowanie. Dlatego by zyskać pewność, że najmłodsi członkowie rodziny odżywiają się racjonalnie, wystarczy zajrzeć do tzw. piramidy zdrowego żywienia i aktywności fizycznej autorstwa ekspertów do spraw zdrowego odżywiania. Przedstawia ona proporcje poszczególnych składników żywności, które powinny znaleźć się w codziennej diecie dziecka. U podstawy piramidy znajdują się produkty, które należy spożywać w największych ilościach, natomiast kolejne jej piętra zawierają grupy tych składników, których spożycie powinno się stopniowo zmniejszać. Instytut Żywienia i Żywności wyszedł więc rodzicom naprzeciw i w oparciu właśnie o zawarte w tej piramidzie założenia opracował 10 zasad zdrowego żywienia. Mają one ułatwić rodzicom komponowanie zdrowego i prawidłowo zbilansowanego jadłospisu dla każdego dziecka.

 

10 zasad zdrowego żywienia

  1. Regularność posiłków. W ciągu dnia dziecko powinno spożywać ok. 5 posiłków co 3-4 godziny, z czego przynajmniej jeden powinien być skonsumowany w szkole.
  2. Posiłki wzbogacone w warzywa i owoce, z przewagą tych pierwszych. To warzywa stanowią główne źródło niezbędnych w prawidłowym rozwoju witamin i składników mineralnych.
  3. Podstawowym źródłem energii i błonnika powinny być produkty zbożowe wyprodukowane ze zbóż z pełnego przemiału, takich jak: kasze, ryż, pieczywo pełnoziarniste.
  4. Z kolei źródłem dobrze przyswajalnego, białka, witamin i składników mineralnych jest mleko i/lub jego przetwory. Maluch powinien więc spożywać je w ilości ok. 3-4 szklanek dziennie.
  5. Organizm młodego człowieka ma zwiększone zapotrzebowanie na pełnowartościowe białko. W związku z tym w diecie dzieci i młodzieży nie może zabraknąć mięsa, wędlin, ryb, jaj i nasion roślin strączkowych, których spożycie nie powinno przekraczać 2-3 porcji dziennie.
  6. W przypadku najmłodszych należy ograniczyć spożycie tłuszczów zwierzęcych na rzecz olejów roślinnych.
  7. Cukier i słodycze w menu dziecka lepiej zastąpić orzechami i owocami.
  8. Należy także ograniczyć do minimum spożycie soli. Z diety malucha należy więc wyeliminować słone przekąski i produkty typu fast food.
  9. Jeśli natomiast chodzi o napoje, to te słodkie najlepiej zastąpić wodą źródlaną – spożywaną zarówno do, jak i między posiłkami.
  10. I ostatnia ważna rzecz: codzienna aktywność fizyczna dziecka. To ona w połączeniu z racjonalną dietą jest jednym z kluczowych elementów utrzymania zdrowia i ciała w odpowiedniej formie.

Zdrowe odżywianie dziecka w oparciu o powyższe zasady daje pewność, że w jego diecie nie zabraknie składników odżywczych niezbędnych w prawidłowym rozwoju fizycznym i intelektualnym. Szczególnie rodzice powinni je znać, ponieważ to oni w głównej mierze przygotowują posiłki dla swoich pociech. Przykład, jaki w zakresie zdrowego żywienia i stylu życia dają swoim dzieciom, ma ogromny wpływ na zdrowie maluchów teraz i w przyszłości.

Zgodnie ze znanym powiedzeniem człowiek jest tym, co je – czyli stan jego zdrowia zależy głównie od tego, co i ile spożyje w ciągu dnia. Czy rodzice również zdają sobie sprawę, jak i z czego przygotowują posiłki dla swoich pociech?