Głównym celem rodziców jest wychowanie wesołych, grzecznych dzieci, które dobrze znają zasady kulturalnego zachowania. Oczywiście nie można liczyć na to, że kilkulatek uczony od maleńkości dobrych manier zawsze będzie ideałem przy stole, jednak konsekwencja w działaniu, pokazanie tego, co jest dobre, a co złe na pewno przyniesie efekty. Psychologowie radzą, by lekcje dobrych manier zacząć jak najwcześniej, ponieważ wtedy staną się one nawykiem, nad którym nie będzie trzeba się długo zastanawiać. Dobre wzorce wyniesione z domu są podstawą. Malec uczy się, obserwując i naśladując dorosłych, bo już dla kilkulatka rodzice są niekwestionowanymi autorytetami i wzorami do naśladowania.

 !

Grunt to dobre wychowanie

Naukę dobrych manier warto rozpocząć jak najwcześniej. Stopniowo, konsekwentnie, z upływem czasu należy poszerzać zakres zdobywanych przez dziecko umiejętności. Poznanie zasad savoir-vivre’u to długotrwały proces, rozpisany na wiele lat, nie da się go przyswoić, np. w przeddzień rodzinnej uroczystości. Dlatego ważnym krokiem jest, ustalenie pewnego zakresu norm, które powinny być przestrzegane codziennie. 

Bardzo istotna jest rola rodziców, dziadków, nauczycieli oraz ich świadomość, aby nie tylko przekazywać wiedzę merytoryczną, ale też rozwijać kompetencje społeczne, do których z pewnością zaliczają się dobre maniery. Ważne jest, aby dziecko nie tylko umiało się zachować, gdy idzie z rodzicami na ważną uroczystość, ale i na co dzień. By odnosiło się do innych uprzejmie, z życzliwością i szacunkiem, a swą swobodą nie krępowało otoczenia.

Kulturalne praktyki w domu

Wystarczy wdrożyć i ćwiczyć kilka podstawowych zasad, aby dzieci były postrzegane jako uprzejme, grzeczne i miłe:

• Magiczne słowa: proszę, dziękuję, przepraszam są najważniejszą zasadą dobrego wychowania. Dziecko powinno stosować je mechanicznie: to od nich zaczyna się „dobre wychowanie”. Przypominaj, poprawiaj i sygnalizuj dziecku, kiedy magiczne słowa powinny być przez używane.
• Powitanie i pożegnanie: ważne jest, aby dziecko nie rozpoczynało np. rozmowy telefonicznej z babcią bez „dzień dobry” i nie kończyło jej bez „do widzenia”. Uświadamiaj dziecku, że bycie uprzejmym to obowiązek, ćwiczyć można dosłownie wszędzie – w domu, w szkole lub przedszkolu, w sklepie i w parku. Ważne, by dziecko nie tylko pozdrawiało napotykanych ludzi, ale i odpowiadało na pozdrowienia innych.
• Kulturalna rozmowa: nawet maluch wie, że przerywanie, gdy mówi, jest bardzo nieprzyjemne. By wpoić zasadę grzecznej rozmowy dziecku, warto dać mu zawsze szansę na dokończenie zdania i opowieści. Ważne jest, by dorośli rozmawiający w towarzystwie dzieci również przestrzegali tej zasady.
• Zachowanie przy stole: tu, co prawda istnieje mnóstwo charakterystycznych zasad i reguł, które należy wprowadzać stopniowo wraz z wiekiem. Najlepszym i najprostszym sposobem na nauczenie dziecka dobrych manier w tej dziedzinie jest jedzenie wspólnych posiłków, przyzwyczajenie malca w miarę możliwości, że pory są stałe, w tym czasie nie ma zabawy, oglądania bajek i grania. Nóż i widelec w towarzystwie łyżki powinny pojawić się jak najwcześniej: dziecięce sztućce to pierwszy etap w nauce savoir-vivre’u.
• Kultura w autobusie/tramwaju: prawda jest taka, że małe dzieci muszą siedzieć, jednak mali uczniowie już powinni znać zasadę: ustąp miejsca starszym, przyszłym mamo albo po prostu mniejszym dzieciom, które podróżują z rodzicami.
• Negatywne opinie: traktuj innych tak, jak sam chcesz być traktowany – to dobra zasada, o której należy pamiętać podczas kształcenia. Należy uczulić malca, że jeśli jego opinia na temat danej osoby czy czyjejś własności jest negatywna, lepiej zachować ją dla siebie niż wypowiadać głośno, ponieważ może sprawić komuś dużą przykrość.
• Wulgaryzmy: ładne słownictwo trzeba z dziećmi wypracować. Przekleństwa i wulgaryzmy bardzo często przychodzą z maluchami prosto z podwórka lub nawet szkoły: nie można ich akceptować. Dzieci, powinny wiedzieć, że używanie wulgaryzmów to powód do wstydu. Wytłumacz, że są ładne słowa, którymi można wyrazić emocje.

Nauka dobrych manier nie jest żmudną pracą, do której trzeba się specjalnie przygotowywać. Ważne jest, aby była naturalna, prosto z rodzinnej rutyny. Nawet drobne gesty, takie jak posprzątanie ze stołu, przytrzymanie drzwi babci lub podziękowanie za pyszne ciasto dobrze świadczą o dziecięcych manierach. W kontaktach międzyludzkich najważniejsze jest pierwsze wrażenie. Ponadto dobre wychowanie i poprawna etykieta sprawi, że dziecko będzie lepiej postrzegane przez innych, łatwiej będzie mu nawiązywać znajomości i przyjaźnie, nauczyciele czy pracodawcy będą mieli o nim dobre zdanie. To właśnie od zaangażowania rodziców zależy, czy mały człowiek w przyszłości będzie umiał zachować się w towarzystwie elegancko i we właściwy sposób.

Kilkulatek mówiący „dzień dobry”, „do widzenia”, „proszę”, „dziękuję”, „przepraszam”, ustępujący starszym osobom miejsca w autobusie – to duma mamy i taty. Utrzymanie maluchów w ryzach bon tonu bywa trudne, rodzice często zastanawiają się, kiedy i jak zacząć uczyć dobrych manier. Sprawdź, jak wprowadzić je w codzienne życie.