Internet wciąga czasami na długie godziny – podobnie jako bajki i zabawne seriale lub gry pełne przygód. Dzieci mają często własne smartfony lub tablety i podobnie jak dorośli odgradzają się nimi od rzeczywistości. Warto zastanowić się, kiedy korzystanie z nich przestaje być tylko relaksem i sposobem na spędzanie wolnego czasu. Spróbuj zbadać, czy mają wpływ na Twoje dziecko. 

Niepokojące sygnały

• Nerwowość, wybuchy złości przy próbach ograniczenia dostępu do tabletu czy komputera,

• Niechęć do innego sposobu spędzania wolnego czasu,

• Ograniczenie kontaktów z rówieśnikami, pogorszenie stosunków z członkami rodziny, niższe umiejętności emocjonalne i społeczne, kłopot ze współpracą,

• Osłabienie zdolności skupiania uwagi, szczególnie na bodźcach słuchowych,

• Nadpobudliwość ruchowa, niecierpliwość, potrzeba ciągłej zewnętrznej stymulacji i rozrywki, szybkie popadanie w nudę, oczekiwanie nagrody bez wysiłku,

• Kłopoty ze snem (jasny ekran oszukuje mózg, bodźce blokują wydzielanie hormonu snu, melatoniny),

• Niechęć do nauki, czytania, osłabienie zdolności zapamiętywania,

• Niekorzystne zmiany w rozwoju fizycznym – otyłość, niska sprawność manualna, krótkowzroczność,

• Tzw. lenistwo umysłowe, nawyk biernej i bezkrytycznej konsumpcji produktów masowej kultury.

Zbyt dużo czasu przed ekranem telewizora, komputera, tabletu czy telefonu może oznaczać gorsze samopoczucie, niepokój lub nudę. Okazuje się, że dla dzieci w wieku wczesnoszkolnym, każda godzina spędzona na graniu w gry na sprzęcie elektronicznym wiąże się z dwukrotnie wyższym ryzykiem wystąpienia kłopotów z emocjami (wybuchy emocji, agresja, nadpobudliwość). Z kolei każda dodatkowa godzina spędzona przed ekranem telewizora może wiązać się ze wzrostem ryzyka pogorszenia relacji z rodzicami. Jednak mądra kontrola rodzicielska może zapobiec niektórym skutkom wpływu urządzeń na psychikę dzieci. 

Agresja i przemoc na ekranie

W licznych badaniach naukowych udowodniono, że przemoc na ekranie prowadzi do wzrostu agresji w realnym życiu. 7-11% dzieci naśladuje agresję ekranową, 30% znieczula się na przemoc, a u wielu rodzi ona lęk. Gry komputerowe, których tematyką jest zabijanie, uczą zabijania. W konsekwencji prowadzi to do zaniku wrażliwości, znieczulenia na cudzy ból i krzywdę w realnym życiu.

Nadmiar szkodzi

Badacze wskazują, że oglądanie telewizji oraz gry komputerowe w nadmiarze mogą nieodwracalnie zmieniać strukturę mózgu dziecka. Bardzo szybkie, zmieniające się obrazy, często kilka w jednej sekundzie, powodują, że mózg przechodzi do aktywności o niższej fali, uszkadzając zdolność skupiania uwagi. Bombardowane dźwiękiem i szybko zmieniającym się obrazem sprawia, że mózg zostaje poddany gigantycznej sensorycznej stymulacji. 

Budowa relacji rodzinnych na pierwszym miejscu:

• Dbaj o dobrą więź z dzieckiem, okaż zainteresowanie sprawami dziecka,

• Bądź wzorem: im rzadziej dziecko będzie Cię widzieć przed komputerem lub z tabletem, tym większa szansa na właściwy punkt odniesienia,

• Dbaj o ważne punkty dnia, np. wspólne posiłki przy rozmowie,

• Wyznaczaj jasne reguły korzystania z technologii komputera i telewizji,

• Pokazuj ciekawe formy spędzania czasu w internecie, np. edukacyjne gry komputerowe, filmy przyrodnicze, ciekawostki naukowe, kulturę i sztukę,

• Buduj poczucie wartości dziecka, doceniaj przejawy różnych uzdolnień i zainteresowań,

• Spędzaj z dzieckiem wolny czas na kreatywnej zabawie,

• Organizuj wspólne aktywności sportowe (np. wycieczki rowerowe, basen, rolki),

• Zachwyć dziecko przyrodą, wyjeżdżajcie na wycieczki i chodźcie na spacery,

• Zapraszajcie do siebie znajomych i przyjaciół,

• Pokaż swojemu dziecku, że masz pasję, a świat rzeczywisty jest o wiele ciekawszy niż ten wirtualny!

Telewizja, komputer, tablet czy smartfon stały się kolejnym narzędziami, dzięki którym dzieci poznają świat i bez którego nie wyobrażamy sobie współczesnego życia. Obsługa urządzeń elektronicznych jest jedną z podstawowych umiejętności człowieka. Nie można zatem dzieci drastycznie odcinać od tych dóbr. Istotne jest nauczenie dziecka umiejętnego i zbalansowanego korzystania z rozrywki.

Dzieci w wieku szkolnym zwykle dobrze znają zdobycze współczesnej techniki i komunikacji. Warto zastanowić się, jak połączyć przyjemne z pożytecznym: by komputer i tablet mogły być bezpieczną rozrywką dla dziecka.