Czasami wystarczy ciepłe słowo mamy i pełne uznania spojrzenie taty, by dziecko poczuło dobrze wypełniony obowiązek. Nie od dziś wiadomo, że nagroda to jedna z największych motywacji, chociaż niektórzy twierdzą, że to przyczyna „rozpieszczenia” dziecka. Jednak wystarczy odnieść się do dorosłego życia: premia, podwyżka albo publiczne wyróżnienie przez szefa sprawiają, że praca nabiera nowego sensu, a zmęczenie schodzi na dalszy plan. Mały uczeń również musi czuć, że jego szkolny zapał i przykładanie się do domowych prac cieszy najbliższych.

Co jest prawdziwą nagrodą dla dziecka?

Znaczenie ma każdy Twój gest, który daje dziecku poczucie satysfakcji i zadowolenie. Zabawki i słodycze zawsze dostarczają radości, jednak nagrodą staje się zawsze coś wyjątkowego. Wyjście na basen w tygodniu, godzina dłużej na zabawę z rówieśnikami albo pełne powagi gratulacje – ważne, by dziecko dzięki temu poczuło się wyjątkowo. W budowie relacji z rodzicami i rówieśnikami znaczenie mają wszystkie słowne nagrody. „Wiedziałam, że dasz radę!” powiedz np. po wizycie u lekarza zamiast „Widzisz, nie trzeba się było bać”! „Pamiętaj, żeby ładnie posprzątać w pokoju” – to brzmi lepiej niż „Tylko, żeby nie było takiego bałaganu jak wczoraj”. Gdy Twoje dziecko kolejny dzień z rzędu po szkole siada do lekcji, a potem pomaga w przygotowaniu kolacji, pochwal to miłe zachowanie. Doceniaj też drobne gesty: nagroda ma również uczyć małego człowieka rozpoznawania dobrych mechanizmów zachowania. 

Sukces… w konsekwencji

Warto pamiętać, że kara i nagroda to środki wychowawcze, które idą ze sobą w parze, a dodatkowo łączy je konsekwencja. To właśnie dzięki ustalonym zasadom nagradzanie przyniesie zamierzony efekt. Jeśli obiecujesz, że po dobrze zakończonym roku szkolnym, kupisz dziecku wymarzone klocki, dotrzymaj słowa. Wcześniej określ warunki, które muszą zostać spełnione, by otrzymać prezent. To właśnie precyzja ma duże znaczenie. W pierwszej kolejności wyjaśnij, jakiego zachowania lub efektu oczekujesz, następnie dobierz nagrodę. W związku z tym, że z wiekiem dziecko ma coraz więcej obowiązków, których wartość musi zrozumieć, ważne jest, by stworzyć system nagradzania. Jeśli sprzątanie będzie wiązało się z drobną niespodzianką na końcu, dziecko może w pewnym momencie uznać, że to już nie ma dla niego znaczenia. Bałagan w pokoju to tylko czekolada mniej, ale za to godzina więcej dla siebie.

Konsekwentne i mądre nagradzanie sprawi, że pewne zachowania zmienią się w nawyk. Dzięki temu stopniowo można zmieniać sposób doceniania. Starsze dziecko poczuje się wyróżnione, gdy podkreślisz jego samodzielność oraz zaufanie, którym je darzysz. Niezależnie od tego, jaki sposób komunikacji wybierzesz, informuj, co sądzisz, jeśli dziecko świetnie poradziło sobie na sprawdzianie lub bez marudzenia spędziło długie godziny na rodzinnym przyjęciu. W ten sposób budujesz poczucie wartości i  pewność siebie, które już niedługo pozwoli mu podbić świat. Przecież to główne cechy człowieka sukcesu.

Zobacz też:

Karać, czy nie karać – oto jest pytanie

Nagrody i pochwały kształtują osobowość od dziecięcych lat. Pozwalają poczuć się pewnie, ułatwiają wybór właściwego zachowania, a także motywują. W zbyt dużej dawce mogą jednak szkodzić. Dziecko musi czuć się docenione, a rodzice powinni pamiętać, że zawsze wygrywa konsekwencja.