Naturalne jest to, że rodzic chce dla swojego dziecka wszystkiego, co najlepsze. Większość rodziców zapytanych o to, jakie są ich cele i motywacje wychowawcze, wskazuje na chęć wychowania samodzielnego, odpowiedzialnego i – przede wszystkim – szczęśliwego człowieka. W tym procesie miłość, wsparcie i zaangażowanie są oczywiście bardzo ważne, ale równie istotna jest nauka poprzez osobiste doświadczenia. Dlatego też pozwalajmy dzieciom doświadczać jak najwięcej – samodzielnie. 

Im skórka za młodu

Podejmowanie decyzji jest umiejętnością bardzo ważną z wielu powodów. Odpowiedzialność to nie jest cecha, która pojawia się u dziecka sama z siebie, w magiczny sposób, po ukończeniu przez nie 16 czy 18 lat. Aby miała szansę zaistnieć, musi być kształtowana już od dzieciństwa. Trudno wymagać odpowiedzialności od dziecka, za które stale podejmujemy wszystkie decyzje: żeby odpowiadać za konsekwencję swoich wyborów, dziecko musi poczuć, że samodzielnie ich dokonało. Nikt nie chce ponosić odpowiedzialności za nie swoje decyzje. Twoje dziecko również to wie: jeśli chcesz, by potrafiło ponosić konsekwencje – pozwól mu wybierać. To nie jest łatwe: masz życiowe doświadczenie, którego brak Twojemu dziecku. Doskonale wiesz, co jest dobre, a co złe, w co warto, a w co nie warto inwestować. Wiesz, jakie potencjalne konsekwencje niosą za sobą konkretne wybory, dlatego w naturalny sposób chcesz ustrzec przed nimi swoje dziecko. To zrozumiałe, ale niekoniecznie sprzyjające jego rozwojowi.  Jak najczęściej pozwalaj więc dziecku podejmować samodzielne decyzje: oczywiście takie, które nie niosą za sobą długofalowych konsekwencji.

Praktyczne rady

• Jak najczęściej pozwalaj dziecku decydować o tym, w co chce się ubrać: dawaj alternatywę „ta czy ta bluzka?”, „te czy te spodnie?” – to pozwoli mu poczuć, że ma realny wpływ na coś, lecz zabezpieczy je przed szkodliwą decyzją, np. wyjścia w zimie w krótkim rękawie i bez szalika, a w konsekwencji – pozwoli ustrzec się przed chorobą.
• Pozwól dziecku współdecydować o tym, co je. Dziecko również ma swoje preferencje smakowe: jedne rzeczy lubi bardziej, inne mniej. Poznaj jego preferencje i spróbujcie wspólnie podejmować decyzje o doborze menu: na jego urodzinowe przyjęcie czy nawet na zwykłe obiady w domu.
• Wyjaśnij dziecku, że nie wszystkie decyzje w życiu są dobre, a popełnianie błędów nie jest powodem do wstydu.
• Kiedy ganisz dziecko, gań je z miłością: nigdy nie skupiaj się wyłącznie na tym, co zrobiło źle, ale zwracaj również uwagę na to, co zrobiło dobrze. To sprawi, że dziecko nie będzie wychowywać się w poczuciu, że zauważasz wyłącznie jego błędy, a także nie będzie warunkować Twojej miłości od tego, jakie decyzje podejmuje.
• Nie narzucaj zawsze swojego zdania: dziecko powinno czuć, że są rzeczy, na które ma wpływ oraz, że liczysz się z jego zdaniem.
• Nie zakazuj wszystkiego, co może być szkodliwe, ale zawsze uświadamiaj o konsekwencjach danego wyboru. Częściej używaj zwrotów typu „możesz to zrobić, ale pamiętaj, że (…)”. Wskazuj na potencjalne konsekwencje i nie zabraniaj podejmowania złych decyzji. Dziecko uczy się przez doświadczenie.
• Daj możliwość (współ)decydowania, ale nie obciążaj dziecka stałym podejmowaniem decyzji w każdej sprawie. Wskazuj, że jest taka możliwość, ale nie oczekuj decyzji za każdym razem. Stałe obciążanie dziecka procesem decyzyjnym może być dla niego obciążające, dlatego kieruj się zdrowym rozsądkiem. 

Podejmowanie decyzji to bardzo ważna umiejętność: jej opanowanie bardzo ułatwia dorosłe życie, wspiera odpowiedzialność i samodzielność. Jak mądrze wspierać dziecko w procesie decyzyjnym: wskazywać słuszną drogę, aby ustrzec je przed znanymi ci konsekwencjami czy dać mu samodzielnie czegoś doświadczyć, pozwalając na ewentualne skutki?