Projekt przestrzeni dla ucznia to nie jest łatwe zadanie: dzieci są coraz bardziej wymagające. Przestrzeń, którą dla nich tworzymy, powinna możliwie bardzo uprzyjemniać im czas spędzony nad książkami. W praktyce oznacza to, że projekt musi być nie tylko praktyczny i funkcjonalny, ale i estetyczny – wpisujący się w gust dziecka. Warto, aby uczeń miał realny wpływ na to, jak zagospodarować tę przestrzeń: pozwól mu wybrać kolor mebli, przedyskutujcie wspólnie wybór modelu biurka i krzesła. 

Jednak przestrzeń do nauki to nie są wyłącznie meble: to również cała gama warunków zewnętrznych, które należy spełnić, aby nauka przebiegała jak najbardziej wydajnie.

Co warto wziąć pod uwagę przy tworzeniu przestrzeni przyjaznej nauce?

1. Oświetlenie. Jeśli dziecko jest praworęczne – lampka powinna znajdować się po jego lewej stronie: tak, aby ręka nie rzucała cienia na kartkę lub zeszyt. Jeśli dziecko jest leworęczne – lampka powinna znajdować się po prawej stronie.

2. Wygodne meble. Dziecko przy biurku spędza sporo czasu: zarówno na nauce, przy odrabianiu lekcji, jak i na aktywnościach pozaszkolnych, tj. malowanie, rysowanie, wycinanie, czytanie, gra na komputerze. Zadbaj o to, aby krzesło i biurko były dostosowane do wieku i wzrostu dziecka – najlepiej, gdy krzesło ma regulowane siedzisko i oparcie, a biurko – regulowane nogi.

3. Porządek. Nic tak skutecznie nie rozprasza uwagi dziecka, jak nieporządek na biurku: nadmiar przedmiotów, rozrzucone długopisy, kredki i książki czy ulubione figurki. Uporządkowana przestrzeń nie dostarcza rozpraszających bodźców, dlatego zawsze przed nauką przygotujcie biurko z tzw. rozpraszaczy: odłóżcie książki na półkę, długopisy i kredki schowajcie do piórnika itd.

4. Dźwięki otoczenia. W miarę możliwości zamknijcie drzwi i okna, żeby dziecko nie było rozpraszane przez dźwięki: z mieszkania i z podwórka. Postaraj się również, aby dziecku nie przeszkadzały dźwięki telewizora. Co innego tyczy się dźwięków muzyki – obserwuj dziecko, bo może się okazać, że muzyka w tle wspiera jego koncentrację: jeśli tak właśnie jest, nie zabraniaj dziecku uczenia się przy dźwiękach ulubionej piosenki, zadbaj tylko o to, aby nie była zbyt głośna. Jeśli masz więcej, niż jedno dziecko: dopilnuj, aby dzieci nie przeszkadzały sobie nawzajem.

5. Samodzielność. W przypadku uczniów, którzy dopiero zaczynają swoją szkolną przygodę, Twoje wsparcie jest nieocenione: pomagaj na każdym etapie nauki, bądź wsparciem i uczestnicz w procesie nauki czy odrabiania lekcji. To właśnie na tym etapie Twoje dziecko uczy się … jak się uczyć, czyli systematyzować i układać priorytety zadań. Jeśli jesteś rodzicem starszego ucznia: postaraj się nie przebywać w miejscu, gdzie dziecko odrabia lekcje lub uczy się. Twoja obecność może rozpraszać, a zarazem sprawić, że będzie ono szukało u Ciebie wsparcia przy każdym napotkanym problemie. Ucz dziecko samodzielności – jeśli ma problem z wykonaniem zadania, nie podsuwaj mu gotowych rozwiązań: spraw, aby poszukało ich samodzielnie. Okazuj wsparcie, tłumacz i wyjaśniaj, ale nigdy nie odrabiaj lekcji za dziecko: nie dyktuj mu wypracowań, nie podawaj gotowych wyników, nie przygotowuj prac plastycznych.

6. Czas. Wieczór po intensywnie spędzonym dniu na pewno nie jest dobrym czasem na naukę. Ustalcie rytm dnia: po szkole musi być przestrzeń na odpoczynek i relaks, ale z odrabianiem lekcji lepiej nie czekać do nocy.  Sprawna organizacja czasu na naukę czy odrabianie lekcji powinna zakładać priorytetyzację zadań: najlepiej szybko wykonać najprostsze. Nietypowe? Wyobraź sobie: dziecko po intensywnym wysiłku związanym z rozwiązywaniem zadań matematycznych może nie mieć siły na odrobienie zadań z plastyki. Co się wtedy dzieje? Nie chcąc dłużej „męczyć” dziecka – odpuszczasz i tworzysz obrazek za nie. To błąd – pamiętaj, aby nigdy nie wykonywać pracy za dziecko: możesz wspierać, pomagać, być konsultantem i doradcą, ale nie przygotowuj za dziecko zadań, które zostały mu powierzone w szkole. 

W planie dnia dziecka musi znaleźć się przestrzeń na zabawę, relaks oraz naukę. Najlepiej, jeśli dziecko posiada swój pokój, który jest dla niego azylem, miejscem zabaw, odpoczynku, ale i dobrze zorganizowaną przestrzenią do nauki. Niezależnie od tego, czy Twoje dziecko ma swój pokój, czy dedykujesz mu kącik we wspólnej przestrzeni, warto w jego urządzaniu kierować się jedną zasadą: przestrzeń powinna zapewniać komfortowe warunki do nauki i nie rozpraszać dziecięcej uwagi.