Kreatywność to postawa, którą cechuje nieszablonowe podejście do stawianych przed człowiekiem zadań i wyzwań. To także sposób myślenia polegający na otwartości umysłu na nowe pomysły. Człowiek wykazujący twórczą postawę stając w obliczu problemu, podchodzi do niego z różnych punktów widzenia i poszukuje wielu różnych sposobów jego rozwiązania. Osoba twórcza nie zamyka się do powtarzania i naśladowania obserwowanych wzorców, ale daje również coś od siebie.

Dlaczego warto?

Twórcza, samodzielna aktywność, pozwala dziecku na rozwój i rozwinięcie pełni swojego potencjału, a także umożliwia wyrażanie swojej indywidualności. Dzięki zabawom i działaniom twórczym, dziecko ma możliwość doświadczenia swoich zdolności, wyrażania emocji i oswojenia niepokojów, co sprzyja budowaniu wiary we własne możliwości i zaufania do siebie. Postawa kreatywności w przyszłości może zaowocować odwagą w poszukiwaniu swojej drogi życiowej, brakiem lęku przed podejmowaniem wyzwań, gotowością do przeprowadzania zmian i większą satysfakcją z życia.

Istnieją pewne czynniki sprzyjające wzbudzaniu postawy twórczej: w pracy z dzieckiem warto kierować się kilkoma zasadami.

ZASADA #1: Pozwól dziecku myśleć i pytać

Zamiast udzielać dziecku gotowych odpowiedzi, zadawaj dziecku pytania, np.: „A jak myślisz?”, „Co teraz możesz z tym zrobić?”, „Dlaczego tak uważasz?”, „Co mogłaby o tym pomyśleć Twoja koleżanka?”. Powalaj dziecku na posiadanie własnego zdania, pozwól na spontaniczność i ekspresję siebie w różnych dziedzinach. Nie ma niemądrych pytań ze strony dzieci, bądź na nie otwarty i traktuj je poważnie – w ten sposób dziecko ćwiczy swoje możliwości myślenia, a przecież znana maksyma mówi, że „kto pyta – nie błądzi”.

ZASADA #2: Każde dziecko ma wyobraźnię – ogranicz gotowe rozwiązania

Obserwuj i nie przeszkadzaj dziecku w zabawie. Pozwól dziecku się ponudzić: z nudy często wychodzą najlepsze pomysły na zabawę. Daj dziecku możliwość spędzania czasu na dworze, w kontakcie z naturą i w towarzystwie innych dzieci. Zachęcaj do wymyślania zabaw i poszukiwania rozwiązań. Gdy rysuje – nie poprawiaj, nie koryguj, zostaw swobodę działania. Liczy się radość tworzenia, jaką dziecko czerpie, a nie tylko efekt końcowy.

ZASADA #3: Błąd nie jest porażką – jest drogą do celu

W podejmowaniu działań twórczych nie ma złych ani dobrych rozwiązań: są tylko mniej lub bardziej użyteczne. Pozwól dziecku się mylić i popełniać błędy, zamiast uprzedzać je o tym, co nastąpi. Odwaga i samodzielne doświadczanie świata oraz popełnianie błędów sprawiają, że dziecko szybciej się uczy.Pokazuj mu świat i jego różnorodność, zachęcaj do próbowania nowych rzeczy.Nastaw się na samodzielność swojej latorośli. Nie myli się tylko ten, kto nie próbuje.

ZADADA #4: Żeby mieć dobry pomysł, trzeba mieć ich wiele

Nie zakładaj, ze istnieje jeden sposób na naukę pewnej czynności. Jeśli dziecko nie lubi rysowania szlaczków, nie zmuszaj go do tego. Każde dziecko ma swój sposób opanowania nowych czynności, może będzie chętniej rysowało farbami albo wykonywało zajęcia z masy solnej lub ćwiczyło mięśnie rąk na drążkach.

Nie brak sposobów na to, jak wspierać dziecko w rozwijaniu kreatywności. Warto jednak wziąć pod uwagę również te czynniki, które kreatywności nie służą: ograniczają wyobraźnię i wsadzają dziecko w pewien myślowy szablon. Tych czynników należy unikać. Nawet, jeżeli nie uda się ich całkowicie wyeliminować, warto je po prostu minimalizować.

Co nie służy rozwojowi kreatywności?

• Częste chwalenie dziecka, nagradzanie, zachwycanie się efektem

Dzieci, które są często chwalone z czasem zaczynają domagać się coraz więcej pochwał. Koncentracja na zdobywaniu aprobaty ze strony dorosłego sprawia, że dziecko wybiera bezpieczne sytuacje, najprostsze rozwiązania, ogranicza swoją kreatywność i zaangażowanie. Chwalenie często odbiera dzieciom przyjemność czerpaną z wykonania zadania – dziecko zaczyna robić coś dla oceny, a nie dla samego siebie.

• Krytykowanie i ocenianie, zawstydzanie

W atmosferze krytyki rodzi się napięcie emocjonalne, które utrudnia swobodne i nieszablonowe myślenie. Chcąc uniknąć krytyki, dziecko zamyka się w sobie, jest skupione na usunięciu nieprzyjemnych uczuć zamiast na rozwijaniu kreatywnego, nieskrępowanego działania.

• Perfekcjonizm, przywiązywanie wagi do szczegółów

Przesadna drobiazgowość zabiera radość z tworzenia. Sprawia, ze dziecko skupia się na szczegółach zamiast szukać innowacyjnych rozwiązań. Przesadne dążenie do perfekcji powoduje także zmęczenie i zniechęca do dalszej pracy.

• Czas spędzony na kontakcie z mediami

Dziecko, które wiele czasu spędza przed telewizorem czy tabletem, wyłącza samodzielne myślenie – jego mózg przestawia się na tryb bierny i odtwórczy.

Kreatywność może przejawiać się u dziecka na wiele sposobów: w zabawie, działaniach plastycznych, sposobie myślenia czy ubiorze. Trzeba dziecku tylko na to pozwolić: chcąc formować postawę twórczą, warto aranżować sytuacje, które kreatywność wyzwalają.

Dzieci do 6 roku życia wykazują się naturalną kreatywnością, a ich myślenie przebiega niestandardowo. Chcąc utrzymać tę cechę, warto w wychowaniu kierować się pewnymi zasadami i samemu być twórczym rodzicem. Dla rodziców starszych dzieci jest dobra informacja – kreatywność można odkryć, ale można też się jej nauczyć. Jak wspierać dziecko w rozwoju kreatywności?