Czym jest metabolizm?
Metabolizm to ogół reakcji chemicznych zachodzących w organizmie i związanych z nimi przemian energetycznych. Dzięki nim pozyskane z pożywienia energia i składniki odżywcze pozwalają podtrzymać wszelkie niezbędne procesy życiowe.
Rano, po przebudzeniu stężenie glukozy we krwi jest niskie. Bez posiłku dostarczonego w krótkim czasie może się ono jeszcze bardziej obniżyć, wprowadzając organizm w niebezpieczny stan hipoglikemii – czyli upośledzenia funkcjonowania poszczególnych narządów. Szczególnie niebezpieczny jest dla mózgu, dla którego glukoza jest jedynym źródłem energii. Niespożywanie śniadania można więc porównać do biegacza, który już na starcie zapomniał założyć butów – i jak można się domyślić, daleko w tej sytuacji nie pobiegnie. To samo dzieje się z organizmem dziecka, które z różnych powodów nie zjada śniadania: najprościej mówiąc, nie ma siły do działania, szybciej się męczy, trudniej mu skupić się na nauce w szkole, a jego metabolizm ulega spowolnieniu.
Badania pokazują, że śniadanie jedzone do godziny po przebudzeniu przyspiesza metabolizm. Z kolei spożywanie regularnie tego posiłku przez dzieci nie tylko wpływa korzystnie na poprawę u nich wszystkich procesów myślowych związanych z zapamiętywaniem, kojarzeniem czy koncentracją. Zwiększa także kreatywność, pozytywnie wpływa na nastrój i – co ważne – zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób cywilizacyjnych takich jak: otyłość, nadciśnienie, cukrzyca. Natomiast nieregularne spożywanie posiłków, opuszczanie śniadań i długie przerwy między posiłkami niekorzystnie wpływa na zdolność uczenia się, relacje z rówieśnikami, powoduje też spadek koncentracji, senność, apatię oraz obniża chęć do podejmowania wysiłku umysłowego i fizycznego. Nie mając innego wyjścia, organizm co prawda dostosowuje się do niskiego stanu energii pozyskanej ze „skromnej” dawki pożywienia na początku dnia, ale kosztem własnego funkcjonowania. Nie tylko zmniejsza wydatki energetyczne, jak również zaburzeniu ulega jego bilans energetyczny i na efektywności traci termogeneza, a co za tym idzie – rośnie ryzyko nadwagi i otyłości. Efekt opuszczenia śniadania jest więc taki, że w następnych posiłkach trudno pokryć zapotrzebowanie na niezbędne składniki odżywcze, co może prowadzić do ich niedoborów.
Termogeneza a jedzenie
Termogeneza to inaczej zespół procesów zachodzących w ludzkim ciele mających na celu utrzymanie stałej temperatury organizmu. Do jego przeprowadzenia niezbędne jest jednak właściwe „paliwo” w postaci regularnych posiłków. Spożywając je, organizm spala dostarczone kalorie, by móc podtrzymać odpowiednią ciepłotę.
Powody tego mogą być różne. Do najczęstszych należą zwyczajny brak czasu lub, co jest znacznie częstsze, zbyt późno spożyty albo zbyt obfity wieczorny posiłek, po którym dziecko jeszcze długo rano czuje się syte. Mając więc na względzie dobro swojej pociechy, każdy rodzic powinien zadbać o jej odpowiednie nawyki i regularne spożywanie pierwszego śniadania o podobnej porze dnia. To bardzo istotny element racjonalnego odżywiania się, który zapobiegnie problemom m.in. z odpowiednią wagą w przyszłości. Należy więc dopilnować, by poranny posiłek zjedzony przed wyjściem z domu spełniał kryteria norm żywieniowych opracowanych dla populacji dzieci i młodzieży. Śniadanie powinno więc:
Śniadaniowe menu dla dziecka…
…powinno być przede wszystkim atrakcyjne: zarówno pod kątem wizualnym, jak i smakowym, oraz urozmaicone pod względem doboru produktów i potraw. W zestawie śniadaniowym nie może zabraknąć produktu o wysokiej wartości odżywczej pochodzącego z każdej z poniżej wyszczególnionych grup:
Codzienne spożywanie śniadania przez dziecko pomaga mu pokonywać wyzwania dnia codziennego związane z nauką i zabawą. Warto więc wstać rano kilka minut wcześniej, by przygotować pełnowartościowy posiłek, który doda energii niezbędnej na cały aktywny dzień. Śniadanie to niby taki skromny początek dnia, ale wbrew pozorom bardzo ważny element w życiu każdego malucha.
Śniadanie to podstawa dobrego początku dnia, ale nie tylko. To również pierwszy dobry krok ku zdrowemu żywieniu. Poranna dawka pożywienia dostarcza energii na pierwszą połowę dnia, ułatwia naukę i – co ważne – motywuje metabolizm do właściwej pracy.