Dzieci o nadmiernej wrażliwości odbierają bodźce i przeżywają wydarzenia, które dla innych są niezauważalne. Ich świat z jednej strony jest piękny, kolorowy, nasycony emocjami, z drugiej zaś onieśmiela je nadmiarem smaków i dźwięków. Rodzicom ciężko jest zrozumieć co się dzieje wewnątrz tego świata. Jak zatem pomóc dziecku w codziennym funkcjonowaniu? 

Nadwrażliwe dziecko czyli jakie?

Określenie „nadwrażliwe” cechuje dzieci o bardzo różnych reakcjach, często uważanych za przesadne. Już od niemowlęcia często płaczą, są absorbujące i złoszczą się. Takie maluchy źle reagują na hałas czy tłum, są podatne na zranienia. Chłopcy mogą być wstydliwi, wycofani i mniej sprawni od swych kolegów, a dziewczynki nieśmiałe, czułe, często reagujące płaczem na trudne dla nich sytuacje.

Wrażliwość – jakie są jej rodzaje?

• Wrażliwość na bodźce – dziecko już jako niemowlę nie lubi kąpieli, nowych ubrań, zapachów, jest przytłoczone przez bodźce wizualne, nie potrafi ocenić, co jest ważne, a co nie. Częstą reakcją jest przygnębienie.
• Nadwrażliwość społeczna – maluchy są zamknięte w sobie, ciche, sprawiają wrażenie wycofanych. Z trudnością znoszą niepewne i nowe sytuacje, np. pierwszy dzień w szkole, występ, kontakty z ludźmi, szczególnie z nieznajomymi, wolno przystosowują się do nowych sytuacji, preferują zajęcia w małych grupach oraz często wolą bawić się same. Świat wydaje się im bardzo złożony i często kłopotliwy.
• Nadwrażliwość emocjonalna – dzieci często zadają pytania zaczynające się od ,,A jeśli…?”, mają uczucia wypisane na twarzy, często mówią o swoich niepokojach i obserwacjach, mają wysoki próg wrażliwości. Denerwują się drobnymi błędami. Zazwyczaj są spostrzegawczymi perfekcjonistami i bardzo dobrymi obserwatorami. Są szczególnie wyczulone na straszne opowieści oraz filmy. Odczuwają poczucie zagrożenia, silnie reagują na stres. Mają tendencję do obgryzania paznokci, wstrzymywania powietrza czy zgrzytania zębami.
• Wrażliwość na zmiany – dzieci wolą rutynę, nie lubią sytuacji nieprzewidywalnych i czynności wymagających energii oraz poganiania. Z trudnością znoszą zmiany, źle czują się w nowych nawet przyjemnych sytuacjach, są dość wstydliwe.

Jak pomóc?

Nadwrażliwiec potrzebuje troski i wsparcia. Praca z nim wymaga czasu, ale przynosi efekty, które cieszą całą rodzinę. Maluch powinien nauczyć się skutecznie minimalizować emocje wynikające z jego zbytniej wrażliwości, radzić sobie z własnymi słabościami. Warto nauczyć go wybierania takich sytuacji, które pozwolą mu w pełni wykorzystać jego potencjał – silnie rozwiniętą emocjonalność.

Życie nadwrażliwca bywa trudne. Jego wychowanie wymaga cierpliwości, poświęcenia, równoczesnego akceptowania go takim, jakim jest oraz nieustannego motywowania do przezwyciężania swoich blokad. Dziecko przy wsparciu najbliższych może przezwyciężyć swoją nadwrażliwość, a dzięki rozszerzaniu obszarów, w których czuje się bezpiecznie, będzie mogło w pełni uczestniczyć w życiu społecznym.

Wrażliwość nie jest słabością! Wrażliwe dzieci wyróżnia zazwyczaj dojrzałość, wyjątkowa kreatywność, ponadprzeciętna intuicja i empatia. Potrafią myśleć strategicznie, są refleksyjne i pełne pomysłów. Świat potrzebuje różnych ludzi – nieśmiałych i tych przebojowych. Dlatego nie starajmy się na siłę zmieniać dzieciom osobowości. Raczej pomagajmy im pokonać bariery. W przyszłości może okazać się, że nadwrażliwość przeistoczy się w istotny atut.

Badania dowodzą, że wyostrzona wrażliwość jest dziedziczna. Nadwrażliwcy wymagają innego podejścia: potrzebują uwagi oraz wsparcia emocjonalnego ze strony rodziców. Jest im zdecydowanie trudniej: łatwo ich zranić czy urazić, przeżywają mocniej wydarzenia w życiu i szkole. Jak ułatwić im codzienność?